Mesta og misheppnaðasta sjálfsmorðsárás sögunnar

Fyrstu áratugi 20. aldar voru Japanir á hraðferð inn í iðnvæddan nútíma og voru staðráðnir í að koma sér með góðu eða illu í hóp stórvelda heims. Og þangað komust þeir raunar þegar þegar um 1920 en stefndu þá enn hærra og vildu verða allsráðandi við Kyrrahafið þegar líða tæki á öldina.

Þá skorti hins vegar flest hráefni, eldsneyti og þess háttar. Á þriðja og fjórða áratugnum litu þeir svo á að eina leiðin til að útvega sér þau nauðsynlegu hráefni og þá markaði sem staða þeirra sem stórveldis krafðist væri stríð.

Að leggja undir sig aðrar þjóðir og ræna auðlindum þeirra.

Auk þess sagði til sín sá forni hernaðarandi sem hafði hrannast upp í huga þjóðarinnar gegnum aldirnar.

Það var álitið gott og göfugt að berjast og stríða, drepa og deyja.

Þetta endaði með því að Japanir glöptust til að fara með stríði á hendur Bandaríkjunum í lok árs 1941 þegar þeir gerðu loftárásina frægu á Pearl Harbor og freistuðu þess að slá út allan bandaríska Kyrrahafsflotann með einu þungu höggi.

Árásin á Pearl Harbor var til marks um furðulega glámskyggni Japana. Þeir ímynduðu sér í fyrsta lagi að ef þeim tækist að hamra svolítið á Bandaríkjamönnum í fyrsta áfanga stríðsins, þá myndu hinir síðarnefndu fljótt lyppast niður og semja um frið sem væri Japönum hagstæður.

Þeir tiltölulega fáu Japanir sem hleypt höfðu heimdraganum og þekktu til Bandaríkjamanna reyndu að sannfæra hrokagikkina heima fyrir um að þetta myndi aldrei gerast, en allt kom fyrir ekki.

Og í öðru lagi voru Japanir þvílíkir bjánar að þeir létu sér detta í hug að þó stríðið drægist eitthvað á langinn, þá gætu þeir staðist iðnframleiðslu, tækniyfirburðum og hernaðariðnaði Bandaríkjanna snúning.

Vitanlega vissu þeir að þeir gætu aldrei framleitt jafn mikið og Bandaríkjamenn, en þeir töldu til dæmis að þeir gæti haldið flotastyrk Bandaríkjanna í skefjum með því að smíða fáein tröllvaxin orrustuskip, með stærri fallbyssur en nokkur skip önnur.

Þessi skip gætu hvert um sig jafnast á við nokkur orrustuskip Bandaríkjamanna, sem fengju þannig ekki notið fjöldans.

Laust fyrir 1940 skipulögðu þeir því byggingu fimm risa orrustuskipa sem áttu að gegna þessu hlutverki í þeirri styrjöld við Bandaríkin sem Japanir litu þá þegar á sem óhjákvæmilega.

Ekki vantaði byssurnar um borð í Yamato og Musashi.

Þetta voru sannkallaðir risar – 70 þúsund tonn að þyngd og 263 metrar að lengd.

Það eru 3,6 Hallgríms- kirkjuturnar, svo notuð sé algeng mælieining Tímans rásar!

Nefna má til samanburðar að Bismarck og Tirpitz, stolt þýska flotans, voru 50 þúsund tonn, og 250 metrar að lengd.

Og þýsku skipið höfðu 8 fimmtán tommu fallbyssur að sínum aðalvopnum, en japönsku risaorrustuskipin voru vopnuð 9 rúmlega átján tommu fallbyssum.

Fallbyssukúlur þeirra voru 46 sentímetrar í þvermál!

Þessi japönsku skip voru einfaldlega lang öflugustu orrustuskip í heimi.

Og það var meira að segja hafinn undirbúningur að smíði nokkurra ennþá stærri orrustuskipa með ennþá stærri fallbyssur.

En þá kom babb í bátinn. Strax í fyrstu sjóorrustunum á Kyrrahafi árið 1942 kom í ljós það sem ýmsir framsýnir menn þóttust raunar hafa séð fyrir.

Orrustuskip – hin stóru og þungu fallbyssuvirki hafsins – hversu stór og glæsileg sem þau töldust vera, þau voru orðin gjörsamlega úrelt.

Fjarlægðir á Kyrrahafinu voru svo miklar að í sjóorrustum kom það oftar en ekki fyrir að orrustuskip komust ekki einu sinni í sjónmál við óvininn, hvað þá skotfæri.

Orrusturnar voru að mestu háðar í lofti, með flugvélum af flugvélamóðurskipunum – sem tóku nú við af orrustuskipunum sem öflugustu herskip í heimi.

Hið fyrsta af risaorrustuskipum Japana, Yamato, tók til dæmis þátt í mjög mikilvægri sjóorrustu við Midway nálægt Hawaii-eyjum í júní 1942, en kom ekki að neinu gagni. Það sem eftir var stríðsins þvældist Yamato aðallega fram og til baka um Kyrrahafið eða lá einfaldlega í flotahöfninni í Hírósjíma, þar sem var aðalbækistöð japanska flotans.

Sama var að segja um systurskipið Musashi, sem var sama tröllið og jafn öflugt, en jafn gagnslaust. Allt árið 1943 og meiri partinn af 1944 voru bæði þessi ógnarsterku orrustuskip, sem Japanir höfðu lagt í sig svo mikið af peningum og orku, meira og minna í höfn og tóku lítinn sem engan þátt í stríðinu.

Japanir áttuðu sig auðvitað á því sjálfir hvílík mistök þeir höfðu gert með smíði þessara skipa, og þriðja skipið, Shinano, var því ekki fullklárað sem orrustuskip, heldur var því í flýti breytt í flugvélamóðurskip.

Og undirbúningi að smíði hinna risaskipanna tveggja af Yamato-gerð var einfaldlega hætt.

Þegar leið á árið 1944 mátti öllum vera ljóst að stríðið var tapað fyrir Japani.

Framleiðslugeta Bandaríkjanna var komin á fulla ferð og nokkur ný flugvélamóðurskip sigldu út á Kyrrahafið í hverjum einasta mánuði, auk annarra herskipa. Á meðan misstu Japanir hvert skip sitt af öðru, flugvélum þeirra var beinlínis slátrað, og svo framvegis.

En það hvarflaði þó ekki að þeim að gefast upp.

Yamato og Musashi voru þá loks send til orrustu í október 1944 og tóku þátt í gífurlegum sjóorrustum sem stóðu við Filippseyjar, sem sameiginlega eru kenndar við Leyte-flóa. Þá voru Bandaríkjamenn að gera innrás á eyjarnar og Japanir vildu allt til vinna að komast að herflutningaskipum þeirra.

Til þess notuðu þeir næstum hvert einasta herskip sem enn var á floti.

Þarna fékk Yamato að nota hinar feiknalegu fallbyssur sínar í fyrsta og eina skiptið, og átti þátt í að sökkva einu litlu bandarísku flugvélamóðurskipi og einum tundurspilli.

En þegar flotadeildin sem Yamato var partur af var í þann veginn að brjóta sér leið gegnum varnarlínur bandaríska flotans, að flutningaskipunum sem voru að flytja innrásarlið til Filippseyja, þá urðu japönsku sjóliðsforingjarnir hræddir við eitthvað, og sneru frá – Bandaríkjamönnum til mikils léttis.

Sú var tíð að flotaforingjar hefðu fengið vatn í munninn við að sjá þessi tvö öflugu orrustuskip saman á mynd - systurskipin Yamato og Musashi. En þegar á reyndi í síðari heimsstyrjöld kom í ljós að svona tröllaukin fallbyssuskip komu eiginlega ekki að neinum notum.

Og flutningaskipin skiluðu innrásarhernum á land, og Yamato hrökklaðist heim.

Musashi var ekki eins heppið. Flugvélar frá bandarískum flugvélamóðurskipum náðu í skottið á því og sökktu því 24. október 1944. Það þurfti 17 sprengjur og 19 tundurskeyti frá flugvélum til að sökkva skipinu, og af 2.300 manna áhöfn dóu rúmlega 1.000.

Átján bandarískir flugmenn týndu lífi í árásunum á Musashi.

Í nóvember var svo verið að færa hið tröllaukna fyrrum systurskip Yamato og Musashi, flugvélamóðurskipið Shinano, milli hafna í Japan, en það var þá hér um bil tilbúið. Þá læddist að skipinu bandarískur kafbátur og hæfði það með fjórum tundurskeytum.

Flýtirinn við breytingarnar á skipinu sagði til sín, hönnunin reyndist vera misheppnuð og Shinano þoldi ekki skeytin fjögur. Skipinu hvolfdi á skömmum tíma.

Af 2.400 manna áhöfn fórust 1.400 manns.

Þá var aðeins Yamato eftir og lá í höfn næsta hálfa árið meðan snara Bandaríkjamanna þéttist æ fastar að hálsi Japana. Enda áttu Japanir varla olíu lengur til að halda skipinu úti.

Þann 1. apríl 1945 stigu Bandaríkjamenn svo á land á eyjunni Okinawa, sem telst vera ein af hinum eiginlegu Japanseyjum, þótt hún sé um 640 kílómetra frá meginlandi Japans.

Ljóst var að Japanir myndu berjast til síðasta manns, nú þegar Bandaríkjamenn höfðu stigið fæti sínum á japanska grund, en jafnljóst mátti vera að baráttan var vonlaus.

Eftir að hafa verið barðir sundur og saman af Bandaríkjamönnum samfleytt í næstum þrjú ár, þá höfðu Japanir nú hvorki flotastyrk né flugher til að koma í veg fyrir að Bandaríkjamenn settu ógrynni liðs á land á Okinawa.

Þarna yrði um að ræða endurtekningu á orrustunni um Iwo Jima sem stóð í febrúar og mars 1945, en þá vörðust japanskir hermenn af ægilegu kappi í fylgsnum sínum á landi, en fengu engan stuðning hvorki af hafi né úr lofti.

Eftir að hafa sigrað Japan í stríðinu ákváðu Bandaríkjamenn að leyfa Híróhító keisara að halda völdum til að reyna að viðhalda svolitlum stöðugleika í hinu gjörsigraða og sundurbarða landi. Til að réttlæta fyrir sínum eigin mönnum að þessi leiðtogi í árásarveldinu Japan fengi að halda völdum, þá hentaði Bandaríkjamönnum að halda því fram að Híróhító hefði einungis verið valdalaus silkihúfa í Japan, en engan eiginlega hlut átt að stríðinu. Þetta var fjarri öllum sanni. Híróhító var að vísu andvígur stríðinu upphaflega, en eftir að það skall á var hann ódeigur að hvetja herforingja sína áfram og krefjast þess að ævinlega skyldi barist til síðasta manns. Þegar honum var sagt frá undirbúningi flughersins fyrir hina væntanlegu innrás Bandaríkjamanna á Okinawa, þá spurði Híróhító hvattyrtur: "En flotinn? Ætlar hann ekki að taka neinn þátt í vörnum eyjarinnar?" Það var þá sem feigðarför orrustuskipsins Yamato var ákveðin - til að geðjast keisaranum. Til þess þurfti áhöfn Yamato að fórna lífinu.

Í algjörri örvæntingu ákváðu japanskir flotaforingjar að senda nú allt það lið sem þeir áttu eftir til að verja Okinawa.

Það var orrustuskipið Yamato og fáein lítil fylgdarskip.

Öllum var fulljóst að þetta var sjálfsmorðsleiðangur. Yfirburðir Bandaríkjamanna í lofti og á láði voru svo algjörir að Yamato ætti ekki minnsta möguleika á að sleppa úr þeim hildarleik sem skipinu var nú stefnt í.

Enda gerðu áætlanir ekki ráð fyrir því.

Hernaðaráætlun Japana miðaði að því að reyna að bruna með Yamato gegnum múra bandaríska flotans kringum Okinawa, sigla því á fullri ferð upp í fjöru og nota síðan fallbyssurnar stóru til að skjóta á liðsflutningaskip Bandaríkjamanna.

Hið stolta herskip átti að enda ævi sem strandvirki.

Þegar svo væri búið að sprengja Yamato í tætlur átti það sem eftir var af áhöfninni að ganga til liðs við varnarlið Okinawa og deyja þar til heiðurs fósturjörðinni og keisaranum.

Rétt er að geta þess að þessi áætlun var mjög umdeild meðal japanskra flotaforingja. Mörgum þeirra fannst að vonum að þarna væri bara verið að kasta á glæ mannlífum og ekki síður dýrmætu eldsneyti.

Eldsneytisskorturinn var þá farinn að valda stríðsrekstri Japana mjög miklum erfiðleikum.

Um tíma leit út fyrir að áhrifamiklir flotaforingjar myndu fá yfirstjórn flotans ofan af þessari vitleysu, en þegar mönnum vað ljóst að keisarinn ætlaðist til þess að flotinn legði sitt af mörkum við vörn Okinawa, þá létu allir undan.

Um fjögurleytið síðdegis þann 6. apríl 1945 lagði Yamato úr höfn. Eitt létt beitiskip og tæpur tugur tundurspilla fylgdu tröllinu í sinn hinsta leiðangur. Bandarískir kafbátar og flugvélar fylgdust með siglingunni frá byrjun.

Og Bandaríkjamenn ætluðu varla að trúa því að þeim væri fært stærsta orrustuskip heims svona á silfurfati.

Bandarískar flugvélar byrjaðar að láta sprengjum rigna yfir Yamato sem þegar hefur orðið fyrir skemmdum.

Um klukkan 12.30 daginn eftir, 7. apríl,  hófst árásin á Yamato sem þá var auðvitað hvergi nærri Okinawa. Flugvélar frá átta bandarískum flugvélamóðurskipum réðust í þremur stórum bylgjum á japönsku skipin, og þar sem Japanir höfðu engar flugvélar sér til verndar gátu bandarísku vélarnar hagað árásum sínum eins og þeim best hentaði.

Þótt Yamato væri beinlínis troðfullt af loftvarnarbyssum, þá náðu hinar japönsku skyttur um borð í orrustuskipinu og hinum japönsku skipunum aðeins að skjóta niður 12 bandarískar flugvélar.

Tíu bandarískir flugmenn týndu lífi. Það var nú allur kostnaðurinn við að sökkva öflugasta orrustuskipi heimsins.

Á móti kom að Japanir misstu fjóra af tundurspillum sínum, létta beitiskipið Yahagi og svo náttúrlegahið mikilfenglega Yamato.

Þetta öflugasta en um leið úreltasta orrustuskip heims þoldi eitthvað um tíu tundurskeyti og átján sprengjur áður en því var öllu lokið.

Klukkan 14.23 var skipið bersýnilega á síðasta snúningi og farið að hallast mikið. Þá varð ofboðsleg sprenging um borð – sagt er að hvellurinn hafi heyrst í 200 kílómetra fjarlægð, og sprengjustrókurinn náði rúmlega sex kílómetra hæð.

Og skipið sökk á skammri stundu.

Mynd tekin úr bandarískri flugvél nokkrum sekúndum eftir sprenginguna um borð í Yamato. Sprengjustrókurinn byrjaður að teygja sig til himins.

Ekki er alveg ljóst hversu margir voru um borð í Yamato í þessari feigðarför, en líklega voru þeir um 3.000. Aðeins 280 var bjargað.

Og ekkert af þessu breytti auðvitað neinu, hvorki fyrir varnir Okinawa né hina fyrirsjáanlegu uppgjöf Japana.

Þess má geta að fyrir nokkrum gerðu Japanir mikla stórmynd um Yamato og þessa síðustu ferð skipsins – hana má fá leigða í Aðalvídeóleigunni á Klapparstíg.

Ég leifi mér að taka upp af og segja frá fábærum pistli eftir Illuga Jakobssyni eins og sjá má á færslu hans á Eyjunni Tímans Rás linkur hér.

Landeyjahöfn opnuð fyrr en ráð var gert fyrir.

Siglingastofnun segir að Landeyjahöfn verði opnuð fyrir Svartsvönum sem nú eru komnir til landsins en þeir geta vel athafnað sig þar enda ristir hann grynnra en aðrir svanir.

Í vikulegri spá á vef stofnunarinnar segir að á morgun muni liggja fyrir frekari upplýsingar stöðu mála.

Svartsvanur á uppruna sinn í Ástralíu þar sem hann heldur sig á fljótum og grunnumstöðuvötnum en hann ristir minna en aðrar svanategundir. Hann er algengur í skrúðgörðum Evrópu og kann að vera hingað kominn þaðan til að finna nýjar kjörlendur og hefur Landeyjarhöfn verð valin enda er Savrtsvanur talinn gáfuðust fugli í svanafjölskyldunni,.

Forsætisráðherra Jóhanna Sigurðardóttir hvetur til lögbrota.

Jóhanna Sigurðardóttir, forsætisráðherra,segir að Lögbrjóturinn Svandís Svavarsdóttir eigi ekki að segja af sér foraætiráðherra lítur á dómstóla landsins sem ólöglega stofnarni og ber eiga virðingu fyrir lögum og reglum þar með segir hún að með ólögum skal byggja.
Nú hefur Svandís fengi fleiri en ein dóm fyrir lögbrot .
Hinn 17.september sl. ógilti Héraðsdómur Reykjavíkur ólöglega ákvörðun Svandísar Svavarsdóttur umhverfisráðherra að neita að staðfesta aðalskipulag Flóahrepps.
Hinn  10 feb.Hæstiréttur Íslands staðfestir dóm Héraðsdóms Reykjavíkur þar sem synjun Svandísar Svavarsdóttur umhverfisráðherra á þeim hluta aðalskipulags Flóahrepps er varðar Urriðafossvirkjun, er ógilt.
Svandís Svavarsdóttir kveinki sér núna undan því að hún verði fyrir  ofsóknum og sé beitt ofbeldi.
Hið sanna er að íslensk réttvísi hefur fundið umhverfisráðherrann Svandísi Svavarsdóttur seka um lögbrot og dæmt hana fyrir það lögbrot.
Ráðherrar verða að virða landslög bæði Lögbrjóturinn Svandís Svavarsdóttir og Jóhanna Sigurðardóttir, forsætisráðherra sem hvetur til lögbrota.

Forsætisráðherra Jóhanna Sigurðardóttir hvetur til lögbrota.

.

Sameinaðir stöndum vér, sundraðir föllum vér.

Verkalýðsfélag Akraness undirbýr nú opinn fund þar sem grafalvarleg staða er nú komin upp og æði margt sem bendir til þess að alvarleg átök séu framundan á félagssvæði félagsins. Félagið reiknar með að þessi fundur verði haldinn um miðja næstu viku, á miðvikudag eða fimmtudag, og er gríðarlega mikilvægt að allir starfsmenn Norðuráls, Elkem Ísland og Klafa ehf fjölmenni á fundinn því oft hefur verið þörf en nú er algjör nauðsyn á gríðarlegri samstöðu launafólks.

 Spurningin er einfaldlega: Ætla menn að láta þetta ofbeldi yfir sig ganga, láta troða ofan í kokið á sér samræmdri launastefnu þar sem kveðið er á um 2,5% launahækkun á ári og samning til þriggja ára þar sem ekkert tillit verður tekið til gríðarlega góðrar stöðu útflutningsfyrirtækja? Formaður segir, stöndum nú saman öll sem eitt, því orðatiltækið sameinaðir stöndum vér, sundraðir föllum vér, hefur aldrei átt betur við.

Sjá vef Verkalýðsfélag Akranes

 

„Ég get ekki leyft mér nokkurn skapaðan hlut,“ segir Kristín H. Tryggvadóttir, 74 ára eftirlaunaþegi.

Sem býr á Hrafnistu í Hafnarfirði. Eftir að hafa starfað fyrir hið opinbera í rúm 40 ár hefur Kristín einungis 65 þúsund krónur á milli handanna um hver mánaðarmót.
Kristín skrifaði bréf sem hún sendi fjórum ráðherrum; forsætis-, fjármála-, innanríkis- og velferðarráðherra. Í bréfinu lýsir Kristín aðstæðum sínum og spyr hvað hafi orðið að lífeyrissjóði sínum. Kristín starfaði meðal annars sem deildarstjóri, fræðslufulltrúi hjá BSRB og síðustu tíu ár starfsævi sinnar sem skólastjóri í Reykjavík. Hún flutti á Hrafnistu í Hafnarfirði fyrir tveimur árum.

240 þúsund til Hrafnistu
Í bréfinu segir Kristín að hún greiði 120 þúsund krónur í skatta um hver mánaðarmót. Þá greiði hún 240 þúsund krónur til Hrafnistu. Eftir að búið er að draga allt af henni standa eftir um 65 þúsund krónur sem er ákaflega lítið að hennar mati. „…Þar sem ég lagði svona hart að mér, og meðvitað, til að eiga rétt á góðum lífeyrisgreiðslum í ellinni, skil ég ekki hvar pottur er brotinn og það stórlega að mínu mati.“

65 þúsund krónur hrökkva skammt
Í samtali við DV segist Kristín í raun aðeins hafa efni á helstu nauðþurftum. 65 þúsund krónur hrökkvi skammt þegar leggja þarf út fyrir tannlæknakostnaði, fatnaði, heyrnatækjum og gleraugum svo dæmi séu tekin. Og um jólin hafði Kristín ekki efni á að gleðja ellefu barnabörn sín eins og hún hefði viljað. „Manni langaði svo sannarlega að gleðja þau.“

Á að duga fyrir „öllum óþarfa“
„Skyldulífeyrir er ca. 65 þúsund á mánuði og á að duga fyrir „öllum óþarfa.“ Síma, sjónvarpi, blöðum, tölvu, hársnyrtingu, fótsnyrtingu, skóm og fötum, nammi og gjöfum, að ég tali nú ekki um gleraugu, heyrnartæki og tannlækni, allt upp á hundruðir þúsunda. Þetta er það sem ég er að brjóta heilann um,“ segir Kristín í bréfinu og veltir fyrir sér hvers vegna fólki sé ekki leyft að hafa meira eftir af sparnaði sínum, til dæmis til að geta boðið sínum nánustu út að borða.

Líkar lífið á Hrafnistu
„Ég geng við kerru eftir skyndilega lömum og þurfti því að fara á Dvalarheimili (eftir sjúkrahús í 8 mánuði). Þar bý ég í mjög litlu herbergi, 12-16 fm, og kem því ekki bókunum mínum né fleiri stólum eða hillum fyrir […] Langömmubörnin mín segjast aldrei hafa séð svona „nett herbergi“,“ segir hún og bætir við að þau hafi ekki viljað særa hana með því að segja að það væri lítið. Í samtali við DV tekur Kristín það þó fram að hún kunni ákaflega vel við sig á Hrafnistu; starfsfólkið og íbúar séu yndislegir. „Það er ekki hægt að neita því en maður lifir ekki á því,“ segir hún.

Við fátækramörk
„Því í ósköpunum fæ ég á fimmta hundrað þús. kr á mánuði í lífeyri og lifi við fátækramörk??? Til hvers erum við yfirleitt að borga í lífeyrissjóð, þar sem ríkið tekur allt til baka? Er þetta sanngjarnt? Er ríkið ekki að mismuna fólki sárlega?,“ spyr Kristín í bréfinu sem hún skrifaði þann 30. janúar síðastliðinn.

,

Sjá DV.

Slegið á útrétta sáttarhönd

Í gærkvöldi var kosið um vinnustöðvun í Fiskimjölsverksmiðju HB Granda hf á Akranesi. Það er skemmst frá því að segja að verkfallsboðunin var samþykkt af 80% atkvæðisbærra manna. Samtökum atvinnulífsins hefur verið sent formlegt erindi þar sem fram kemur að verkfall muni skella á kl. 19:30 þann 15. febrúar næstkomandi og standa ótímabundið.

 

Rétt er að geta þess rækilega að formaður Verkalýðsfélags Akraness hefur reynt allt til að leysa þessa deilu, meðal annars boðið forsvarsmönnum HB Granda beint í tvígang að framlengja samninginn til 1. maí næstkomandi gegn eingreiðslu til starfsmanna og væri kostnaður vegna þessarar eingreiðslu einungis rúmar 3 milljónir sem myndi koma í veg fyrir að komandi loðnuvertíð væri ógnað.

 

Það er mat formanns að forsvarsmenn fyrirtækisins hafi alls ekki tekið illa í þessa hugmynd en það liggur fyrir að Samtök atvinnulífsins hafa komið í veg fyrir þessa lausn á málinu. Ef þetta hefði verið gert væri hægt að koma í veg fyrir yfirvofandi vinnustöðvun með hagsmuni fyrirtækisins, starfsmanna og alls þjóðarbúsins að leiðarljósi. Á þeirri forsendu vísar formaður VLFA ábyrgðinni alfarið yfir á Samtök atvinnulífsins.

 

Rétt er að geta þess að bræðslumenn hafa fengið tilboð upp á 2,5% hækkun á ári til þriggja ára eða samtals 7,5%. Þetta væri hækkun sem næmi 5.900 kr. á mánuði sem er ekki einu sinni fyrir þeirri bensínhækkun sem dunið hefur á landsmönnum á liðnum misserum. Grunnlaun starfsmanna í síldarbræðslunum eru 236 þúsund krónur og það er lágmarkskrafa að þeirri kaupmáttarskerðingu sem þessir aðilar hafa orðið fyrir frá janúar 2008 verði skilað að fullu til baka. En það er rétt að geta þess einnig að verð á lýsi hefur hækkað um 115% og verð á mjöli upp undir 140% á síðustu 2-3 árum.

 

Á þeirri forsendu er útilokað að sætta sig við einhverja samræmda launastefnu þar sem litlar sem engar kjarabætur eiga að koma til fólks. Það er hægt að sýna atvinnugreinum sem eiga í vandræðum skilning en að ætla sér að setja útflutningsfyrirtækin sem hafa hagnast gríðarlega vegna gengisfalls íslensku krónunnar undir sama hatt og atvinnugreinar sem berjast í bökkum eins og til dæmis byggingariðnaðurinn, er óskiljanlegt og verður ekki liðið. Nú er það hlutverk samningsaðila að setjast niður af alvöru og leysa þessa deilu með hagsmuni áðurnefndra aðila að leiðarljósi. Ábyrgð Samtaka atvinnulífsins í þessu máli er mikil. Þeirri ábyrgð verður ekki vísað á þá aðila sem rétt hafa út sáttarhönd.

 Sjá á link. Verkalýðsfélags Akraness

Stjórnmálafræðingur ,Fylgið rennur af VG

Það segir sig sjálft að slík ríkisstjórn hefur ekki mikið umboð," segir ,stjórnmálafræðingur, um fylgi stjórnmálaflokkanna.
Stjórnmálafræðingur segir fylgið renna af Vinstri Grænum.

Þetta eru skilaboð þeirra sem tóku þátt í nýrri skoðanakönnun um fylgi stjórnmálaflokkanna.
Af þeim sem tóku afstöðu sögðust rösklega 43% styðja Sjáfstæðisflokkinn, sem fengi 28 þingmenn, eða jafn marga þingmenn og stjórnarflokkarnir fengju samanlagt ef þetta væri niðurstaða kosninga. Flokkurinn bætir verulega við fylgið frá síðustu könnun. Framsóknarflokkurinn bætir líka við sig fylgi fá könnun í september og mælist nú með tæplega 12% fylgi. VG mælist með 16,5%,og er í algjöru hruni.
Samfylkingin fær tæp 26%, og Hreyfingin fær aðeins tvö prósent.  
 Um fylgi VG . Núna virðist þessi mikli stuðningur sem flokkurinn fékk í síðustu kosningum, sem var kannski afleiðing af hruninu og mikilli reiði í þjóðfélaginu, vera að renna til baka."
Vinstri grænir fengu tæp 22% atkvæða í þingkosningunum í apríl 2009 en mælast núna með 16% sem er algjört hrun.

Skaga Villi er hetja dagsins, Verkalýðsfélag Akraness segir sig frá samfloti.

 Í morgun var haldinn fundur í samninganefnd Starfsgreinasambands Íslands og var á þeim fundi samþykkt að skoða hugmyndir forseta Alþýðusambands Íslands um samræmda launastefnu. Fyrir liggja hugmyndir að þessari launastefnu og það er morgunljóst að þær falla alls ekki að þeirri kröfugerð sem Verkalýðsfélag Akraness stendur fyr

Á þeirri forsendu hefur formaður Verkalýðsfélags Akraness tilkynnt samninganefnd Starfsgreinasambands Íslands að félagið segir sig frá þessu samstarfi og hefur félagið nú þegar tilkynnt Starfsgreinasambandinu formlega um að það hafi dregið samningsumboð sitt til baka. Einnig hefur félagið sent Ríkissáttasemjara bréf og vísað kjaradeilu félagsins á hinum almenna vinnumarkaði til hans á formlegan hátt.

 

Það er mat samninganefndar Verkalýðsfélags Akraness að þessi samræmda launastefna eins og hún er hugsuð af forseta Alþýðusambands Íslands og kynnt fyrir félögunum er ekkert annað en skemmdarverk gagnvart öllum þeim starfsmönnum sem starfa í útflutningi. Það er skoðun formanns að með þessari samþykkt samninganefndar SGS sé í raun og veru verið að fela forseta ASÍ og samninganefnd ASÍ að hefja viðræður við Samtök atvinnulífsins um samræmda launastefnu. Í því sambandi er félaginu minnistæður síðasti gjörningur samninganefndar ASÍ þegar stöðugleikasáttmálinn var undirritaður 25. júní 2009.

 

Formaður greindi einnig frá því á fundinum í dag að nýjar upplýsingar væru að koma fram sem lúta að viðmiði lágmarksframfærslu, en Harpa Njálsdóttir félagsfræðingur hefur reiknað út að einstaklingur þurfi að lágmarki 250.000 kr. til að geta framfleytt sér. Inni í þessu neysluviðmiði Hörpu er tekið tillit til þess að viðkomandi leigi einstaklingsíbúð og reki gamlan bíl. Núna er félagsmálaráðuneytið að vinna að sams konar lágmarksframfærsluviðmiði og á þeirri forsendu er gríðarlega mikilvægt að upplýst verði um þetta neysluviðmið því ef það byggist á sambærilegri niðurstöðu og hjá Hörpu Njálsdóttur þá er ljóst að sú krafa sem er verið að leggja fram núna varðandi lágmarkslaun er langt fyrir neðan viðmið um lágmarksframfærslu.

 

Þess vegna er útilokað að ganga frá kjarasamningum fyrr en þessir hlutir eru komnir á hreint því verkalýðshreyfingin getur ekki samið um lágmarkslaun sem duga engan veginn til þess að fólk nái lágmarksframfærslu. Hugmyndir forseta ASÍ varðandi lágmarkslaun eru að lágmarkslaun verði orðin 200.000 kr. í lok samningstímans sem er árið 2014. Þetta er að mati formanns algjör skandall því krafa okkar hefur verið sú að lágmarkslaun verði frá 1. desember 2010 kr. 200.000. Þessi hugmynd um samræmda launastefnu er galin og nægir að nefna í því samhengi að þær hugmyndir sem maður hefur séð varðandi samræmda launastefnu myndi þýða að verkafólk á töxtum gæti verið að fá á bilinu 10-13 þúsund króna hækkun á mánuði, á meðan menn eins og Gylfi Arnbjörnsson sem er með milljón á mánuði fengi 35.000 kr. hækkun. Kristján Gunnarsson, formaður Starfsgreinasambands Íslands sem var með skv. tekjublaði mannlífs á síðasta ári um 1,4 milljón væri að fá tæpar 50.000 kr. og Vilhjálmur Egilsson frkv.stj. Samtaka atvinnulífsins sem var með skv. sömu heimild rúma 1,8 milljón á mánuði fengi 63.000 króna hækkun. Er þetta samræmda launastefnan sem menn vilja stefna að? Að þeir tekjuhærri fá ennþá meira en fólk sem er á launum sem ekki duga til lágmarksframfærslu? Svar Verkalýðsfélags Akraness við því er nei, og sveiattan!

 

Það verður að gera þá skýlausu kröfu á Guðbjart Hannesson velferðarráðherra að hann skili þessari vinnu er lýtur að neysluviðmiðinu tafarlaust, þannig að verkalýðshreyfingin geti notað þessa viðmiðun varðandi lágmarkslaunin í sinni kjarasamningsgerð.

 

Grundarvallaratriðið er lýtur að samræmdri launastefnu er eins og áður hefur komið fram að það er verið að eyðileggja möguleika þeirra starfsmanna sem starfa í útflutningsfyrirtækjum ef það á að setja alla upp í einn og sama sporvagninn algerlega óháð getu hverrar atvinnugreinar fyrir sig. Slíku samráði mun Verkalýðsfélag Akraness ekki taka þátt í.

 

Strax eftir helgi mun félagið boða til áríðandi fundar með starfsmönnum Elkem Ísland, Klafa, Síldarbræðslunnar og starfsmönnum Norðuráls þar sem þeim verður gerð grein fyrir þessari nýju stöðu sem upp er komin. Starfsmenn þessara fyrirtækja starfa eftir sérkjarasamningum og öll þessi fyrirtæki tengjast útflutningi. Þessir starfsmenn munu núna taka ákvörðun um það á næstu dögum hvort þeir eru tilbúnir til að fara í verkföll til að knýja fram að þessi fyrirtæki skili þeim gríðarlega ávinningi sem þau hafa haft vegna gengisfellingar íslensku krónunnar að einhverru leyti til starfsmanna. Rétt er að geta þess að starfsmenn Norðuráls eru einungis með launaliðinn lausann þannig að það er ljóst að ekki mun koma til verkfalla í þeirri verksmiðju.

Eftir  Vilhjálm Birgisson, formans Verkalýðsfélags Akraness

Björn Valur gerir stólpagrín að þremenningum í VG

Rætt hefur verið um stofnun nýs stjórnmálaflokks yst á sannfæringarvængnum í íslenskri pólitík. Eftir því sem mér skilst er málið komið á nokkurn rekspöl og má vænta frekari frétta af gangi málsins innan tíðar.
Ég hef fengið í hendur drög að samþykktum hins nýja félags sem mér skilst að hafi verið rædd á undirbúningsstofnfundi fyrir skömmu. Sá fundur mun víst hafa endað með ósköpum en boðað hefur verið til fleiri framhaldsfunda á næstunni þar sem á að halda áfram umræðum um málið og leiða til lykta ef það er þá hægt. 
Drög af samþykktum Nýja lýðræðislega sannfæringarbandalagsins:

• Enginn flokksmaður má vera sammála öðrum flokksmanni um nokkurt mál
• Flokksmenn skulu láta eigin hagsmuni ganga framar hagsmunum flokks og þjóðar
• Óheimilt er að koma sér saman um pólitískt stefnumál flokksins
• Flokksmenn skulu alltaf láta eigin sannfæringu ráða pólitískri för sinni svo framarlega sem hún falli ekki að sannfæringu annarra
• Enginn flokksmaður má vera vinur annars flokksmanns
• Formaður má ekki sitja lengur en tvö kjörtímabil
• Kjörtímabil formanns eru 10 dagar
• Óheimilt er að sýna formanni flokksins stuðning í nokkru máli
• Lýðræðislega sannfæringabandalagið má ekki taka þátt í meirihlutasamstarfi á nokkurn hátt
• Flokkurinn skal alltaf vera andsnúinn öllum málum
• Lýðræðislega sannfæringarbandalagið hefur það að markmiði að vera áhrifalaust í stjórnmálum og éta sjálft sig innan frá um leið og þegar/ef það kemst til áhrifa.

Þetta eru víst bara svona fyrstu drög sem eiga eftir að þroskast og dafna í samræmi við pólitíska sannfæringu aðila framboðsins. Eftir því sem mér skilst hefur það helst komið upp á við undirbúning að stofnun flokksins að aðstandendur málsins hafa verið of sammála um ofangreint meginmarkmið sem er auðvitað ekki nógu gott. En það er eins og mannskepnan þurfi alltaf að rotta sig saman um alla hluti og geti aldrei verið almennilega ósammála hvort öðru um minnstu mál. Það er svo stutt í flokks- og foringjaræðið hjá fólki þegar á það reynir.
Við fylgjumst svo náið með framgangi hins nýja flokks eftir því sem tímanum líður og málið þroskast. Ekki ólíklegt að lesa megi frekar um þróun þess á feisbúkk.

Rangfærslur Bergs Sigurðssonar, framkvæmdastjóri þingflokks VG og Einar Þorleifsson náttúrufræðings

Áliðnaður og umhverfismál – Rangfærslur leiðréttar Bergur Sigurðsson, framkvæmdastjóri þingflokks VG og Einar Þorleifsson náttúrufræðingur,fara mikinn í tveimur blaðagreinum sem þeir rita um áliðnaðinn í Fréttablaðinu þann 17. og 29. desember sl.
Meginhluti greinanna snýr að báxítvinnslu og umhverfisáhrifum hennar. Fullyrðingar þær sem greinar höfundar setja fram eru í besta falli mjög villandi og því rétt að benda þeim félögum á nokkrar staðreyndir um báxítvinnslu.
Báxítvinnsla er umfangslítil námavinnsla á heimsvísu. Um 160 milljón tonn af báxíti eru unnin á ári hverju samanborið við t.d. um 7 milljarða tonna af kolum og um 1,5 milljarða tonna jarðefnis til koparvinnslu. Auðvelt er að nálgast upplýsingar um vinnsluna en bæði Alþjóðasamtök álframleiðenda og Evrópusamtök álframleiðenda veita ítarlegar upplýsingar um báxítvinnslu á heimasíðum sínum, www.world-aluminium.org og www.eaa.net .
Í grein sinni halda þeir Bergur og Einar því fram að stærstur hluti báxítvinnslu eigi sér stað í fátækum ríkjum á borð við Gíneu og Jamaíka. Þetta er rangt. Staðsetning báxítvinnslu ræðst af jarðfræði en ekki efnahagslegum þáttum og fer lang stærstur hluti hennar fram í Ástralíu (40%) sem seint verður talin til fátækustu ríkja heims. Um 20% heimsframleiðslunnar fer fram í Gíneu og á Jamaíka.
Árlega eru um 30 ferkílómetrar lands lagðir undir nýjar báxít námur, eða sem samsvarar um 75% af flatarmáli Garðabæjar. Uppgræðsla á gömlum námum nemur svipaðri tölu á ári hverju og alls ná áætlanir námafyrirtækja um uppgræðslu til meira en 90% þess landsvæðis sem lagt hefur verið undir
báxítvinnslu frá upphafi .
Af ofangreindum 30 ferkílómetrum eru um 2-3 ferkílómetrar regnskóga lagðir undir báxítnámur á ári hverju. Meira en 97% þeirra eru ræktaðir upp í sömu mynd að námavinnslu lokinni.
Hvað varðar áhrif báxítvinnslu á búsetu þá er rétt að taka fram að um 80% allrar báxítvinnslu á sér stað á landsvæðum þar sem íbúafjöldi í 10 kílómetra radíus frá námu er minni en 5 íbúar á hvern ferkílómetra, þar af um 40% þar sem íbúafjöldi á ferkílómeter er 1 eða færri.
Í grein sinni blanda þeir Bergur og Einar með einstaklega ósmekklegum hætti áliðnaði saman við hryllileg mannréttindabrot herstjórnarinnar í Gíneu þann 28. september 2009 er 157 mótmælendur voru skotnir til bana af hernum þar í landi. Mótmælendurnir voru að mótmæla herstjórn sem hrifsaði völd í landinu í árslok 2008, en landið hafði verið undir stjórn einræðisherra allt frá því það hlaut sjálfstæði árið 1958. Mótmælin leiddu á endanum til fyrstu lýðræðislegu kosninganna í landinu frá sjálfstæði sem haldnar voru fyrr á þessu ári. Stjórnarandstaðan fór með sigur af hólmi og tók við völdum í nóvember síðastliðnum. Það að blanda áliðnaði inní þessa atburðarrás, hvað þá að fullyrða að áliðnaður viðhaldi herstjórn landsins er fjarstæðukennt.
Greinarhöfundum finnst þó greinilega ekki nóg komið og halda rangfærslum sínum áfram. Þannig segja þeir allt að 30% alls áls sem framleitt er í heiminum fara til hergagnaiðnaðar, en segjast þó ekki finna neinar heimildir til stuðnings þeim fullyrðingum sínum. Á heimasíðu Samáls, www.samal.is, má finna upplýsingar um helstu not áls í heiminum. Um 25% fer til framleiðslu ýmissa neytendavara svo sem húsgagna,húsbúnaðar, geisladiska o.s.frv. Um fjórðungur fer til framleiðslu ýmis konar samgöngutækja svo sem bifreiða og flugvéla. Um 20% fer til byggingariðnaðar svo sem í gluggakarma, klæðingar og fleira. Um 20% er notað til framleiðslu ýmis konar umbúða svo sem álpappírs og dósa og loks fara um 10% til raforkuiðnaðar og þá helst til framleiðslu á raflínum.
Ofangreind fullyrðing er því röng. Hergagnaiðnaður notar vissulega ál sem og stál,gler,plast,hugbúnað,örflögur, tölvur eða fjölmargar aðrar framleiðsluvörur eða þjónustu. Hvað það hefur með áliðnað að gera er hins vegar erfitt að sjá. Varla dytti nokkrum manni í hug að leggja til að við
Íslendingar hættum að veiða fisk þar sem hluti hans væri borðaður af hermönnum.
Staðreyndin er sú að áliðnaður hefur ýmislegt gott til umhverfismála að leggja. Þannig dregur notkun áls til að létta samgöngutæki í Evrópu verulega úr losun gróðurhúsalofttegunda. Samdráttur losunar vegna þessa er meiri en sem nemur heildarlosun áliðnaðar í Evrópu, en um 30% áls sem framleitt er í Evrópu er notað í samgöngutæki. Íslenskur áliðnaður kemur enn betur út í þessum samanburði enda nemur heildarlosun hér á landi á hvert framleitt tonn af áli aðeins um 20% af heildarlosun evrópsks áliðnaðar á hvert framleitt tonn.
Álfyrirtækin hér á landi hafa lagt mikinn metnað í umhverfismál, sem meðal annars má sjá í þeirri staðreynd að losun á hvert framleitt tonn hefur dregist saman um 75% frá 1990 og íslensk álfyrirtæki eru í fararbroddi á heimsvísu hvað þetta varðar. Ennfremur hafa íslensk álfyrirtæki stutt við ýmis konar verkefni í sviði umhverfismála svo sem endurheimt votlendis, skógrækt, Vatnajökulsþjóðgarð og svo mætti áfram telja.

Íslenskur áliðnaður er ávallt reiðubúinn til að ræða hvað betur megi gera í umhverfismálum. Við biðjum aðeins um að sú umræða sé málefnaleg og byggi á staðreyndum.

Þorsteinn Víglundsson

Höfundur er framkvæmdastjóri Samtaka álframleiðenda á Íslandi

 „Íslenskur áliðnaður er ávallt reiðubúinn til að ræða hvað betur megi gera í
umhverfismálum. Við biðjum aðeins um að sú umræða sé málefnaleg og byggi
á staðreyndum.“